Behandeling dwangstoornis
Het is belangrijk dat je samen met jouw behandelaar een keuze maakt hoe jouw behandeling er het beste uit kan gaan zien.
Wij adviseren om te starten met een psychologische behandeling, omdat het voordelen heeft boven een behandeling met medicijnen:
- meer mensen maken de behandeling af
- er is een kleinere kans dat de klachten terugkomen na het afronden van een psychologische behandeling
- er worden betere resultaten bereikt
Je kan uiteraard ook kiezen voor een behandeling met medicijnen.
Psychologische behandeling van OCS
Exposure in vivo met responspreventie
- Exposure = blootstellen
- In vivo = in de dagelijkse praktijk
- Responspreventie = het nalaten van de dwanghandelingen.
In deze therapie leer je het patroon van dwanghandelingen te doorbreken. Het is een vorm van gedragstherapie.
Lees meerJe begint met eenvoudige situaties en je bepaalt zelf het tempo. Ongeveer 75% van de mensen merkt duidelijke verbetering met deze behandeling. Het is belangrijk om veel te oefenen voor een succesvolle behandeling.
Als je na ongeveer 20 sessies ‘exposure met responspreventie’ nog steeds klachten hebt, wordt de behandeling aangevuld met cognitieve therapie. Zodra je je klachten voldoende onder controle hebt, wordt de behandeling stopgezet. Als de psychologische behandeling niet voldoende helpt, kan ook medicatie worden voorgeschreven.
Cognitieve therapie
Aanvullend kan er cognitieve therapie geboden worden. Deze therapie richt zich op het veranderen van angstige gedachten.
Lees meerBij cognitieve therapie krijg je huiswerk. Om de therapie succesvol te laten zijn, is het belangrijk dat je het huiswerk maakt.
Behandeling met medicijnen bij OCS
Voor een behandeling met medicijnen wordt gekozen als een psychologische behandeling niet genoeg helpt of als iemand naast OCS ook ernstige depressieve klachten heeft. Je kunt er ook zelf voor kiezen om medicijnen te gebruiken als je liever geen psychotherapie wilt.
Er zijn verschillende medicijnen die effectief zijn gebleken bij de behandeling van OCS:
- SSRI’s (selectieve serotonine heropnameremmers)
- Atypische antipsychotica
- TCA: clomipramine
Je begint met een SSRI. Na 5 weken wordt gekeken of de dosis moet worden verhoogd. Na 12 weken kan beoordeeld worden of het medicijn voldoende helpt. Als het niet genoeg helpt, wordt een ander SSRI voorgeschreven. Als na 12 weken ook deze SSRI niet genoeg helpt, kan het worden gecombineerd met een psychologische behandeling. Als dat nog steeds niet genoeg helpt, kan een atypisch antipsychoticum worden toegevoegd. Als ook dat niet genoeg helpt, wordt clomipramine voorgeschreven. Bij onvoldoende effect wordt, naast clomipramine, een atypisch antipsychoticum voorgeschreven. Als het voorgeschreven medicijn goed werkt, moet je het langere tijd blijven gebruiken om te voorkomen dat de klachten terugkomen.
Wil je meer weten over antidepressiva?
Raadpleeg de website Antidepressiva.nl
Gebruik de antidepressiva keuzetool van psychosenet
Behandeling met Neuromodulatie
In de recent herziene richtlijn voor angst- en dwangstoornissen wordt neuromodulatie besproken als behandelmogelijkheid voor patiënten met een obsessieve-compulsieve stoornis die onvoldoende reageren op traditionele behandelingen zoals cognitieve gedragstherapie en/of medicatie. Neuromodulatie kan bestaan uit repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS), diepe hersenstimulatie (DBS) en in uitzonderlijke gevallen, lesie-chirurgie.
Lees meerrTMS
Repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS) wordt overwogen bij patiënten met OCS die niet voldoende baat hebben gehad bij CGT en/of medicamenteuze behandeling. rTMS is een niet-invasieve behandelmethode waarbij magnetische pulsen worden toegepast op specifieke hersengebieden. De precieze plaats van rTMS in het behandelproces voor OCS is echter nog niet vastgesteld.
Diepe Hersenstimulatie (DBS)
Diepe hersenstimulatie (DBS) is een behandeling waarbij artsen een ‘hersenpacemaker’ in een specifiek deel van de hersenen plaatsen. Met deze hersenpacemaker worden elektrische stroompjes afgegeven om de hersenactiviteit te beïnvloeden. Deze behandeling is bedoeld voor mensen met ernstige dwangklachten (OCS) die niet voldoende reageren op andere traditionele behandelingen zoals: langdurige en extra intensieve cognitieve gedragstherapie (CGT) en behandelingen met verschillende soorten medicijnen.
In september 2024 is er een verklaring gepubliceerd in het Tijdschrift voor Psychiatrie waarin experts bevestigen dat DBS een veilige en effectieve behandeling is voor mensen met ernstige, hardnekkige dwangklachten. Veel patiënten merken duidelijke verbeteringen en de bijwerkingen zijn meestal beperkt. Hoewel de behandeling vergoed wordt in Nederland, is het gebruik nog beperkt. De auteurs van de verklaring pleiten voor een landelijk protocol om DBS breder beschikbaar te maken voor patiënten met ernstige, therapieresistente OCS. Lees de verklaring hier.