Het UMC Groningen werkt aan patiëntenzorg, het opleiden van artsen en wetenschappelijk onderzoek.
Verwijzing
Patiënten kunnen worden verwezen voor een second opinion of voor het (tijdelijk) overnemen van de behandeling. In beide gevallen wordt bij intake de diagnostiek heroverwogen en krijgen de patiënt en de behandelaar een advies.
Behandeling
Elke nieuwe behandeling start met een poliklinische beoordeling gevolgd door een advies, wat bij voorkeur in 1 dagdeel wordt gerealiseerd. Aanmeldingen voor de deeltijdbehandelingen verloopt idealiter via poliklinische route, maar soms ook rechtstreeks via de specifieke teams.
Behandelingen vinden in de eerste instantie plaats volgens de Multidisciplinaire Richtlijnen Depressie, Bipolaire Stoornissen en Angststoornissen. Vaak worden medicamenteuze vervolgstappen en psychologische behandeling gecombineerd. Dat kan klinisch, in deeltijdbehandeling of poliklinisch.
Terugvalpreventie
Bij alle programma′s wordt een nazorgprogramma gericht op recidiefpreventie geboden.
Wetenschappelijk onderzoek: Bij alle programma′s worden innovatieve behandelingen geëvalueerd door middel van wetenschappelijk onderzoek.
Aanbod
Unipolaire depressie
Verwijzing voor topreferente (derdelijns/tertiaire) behandeling van depressie is geïndiceerd bij patiënten bij wie voorgaande behandelingen (medicatie, psychologische behandeling, etc.) onvoldoende effect hebben gehad. Wij proberen onze behandelingen zo veel mogelijk vanuit een niet-klinische situatie (poliklinische en deeltijdbehandeling) te laten plaatsvinden. Mocht opname nodig zijn (ook a.g.v. reisafstanden), dan is dat mogelijk in een kliniek die gespecialiseerd is in stemmingsstoornissen.
Lees meer
De polikliniek Depressie verzorgt de toegang tot de programma′s voor unipolaire depressie en biedt ook de mogelijkheid van een gespecialiseerde, derdelijns poliklinische behandeling voor depressie. Er wordt dan voor een afgesproken periode een geïntensiveerde poliklinische behandeling geboden.
De klinische afdeling Depressie biedt zowel een open als een gesloten setting, met de mogelijkheid de behandeling in deeltijdbehandeling te vervolgen. Nadere klinische observatie, diagnostiek en het doorbreken van stagnatie in de eerdere (poliklinische) behandeling met behulp van geïntegreerde multidisciplinaire gedragsactivatie en cognitieve gedragstherapie zijn speerpunten van de klinische afdeling, alsmede de ontwikkeling van nieuwe behandelingen m.b.v. chronobiologische interventies, psychologische interventies of toepassingen van (nieuwe) medicatie, waaronder ketamine. Zo nodig bieden we ECT aan. Vanuit de klinische afdeling geven we ook vorm aan ons rTMS-programma, waarbij patiënten gedurende 4-6 weken dagelijks behandeld worden. Hier is echter geen opname voor nodig; patiënten kunnen na de behandeling van die dag weer naar huis.
De 3-daagse deeltijdbehandeling Depressie is een gedragstherapeutisch georiënteerd programma gericht op patiënten die gestagneerd zijn in hun functioneren en bij wie poliklinische behandeling onvoldoende is. De behandeling duurt 16 weken en bestaat uit een divers programma, met de nadruk op psychologische behandeling, o.a. (meta)cognitieve gedragstherapie, interpersoonlijke psychotherapie, vaktherapiën en medicamenteuze interventies. De behandeling richt zich op activatie, anders leren denken en herstellen van sociaal- en maatschappelijke rollen.
De 1-daagse deeltijdbehandeling Depressie is gericht op patiënten met een persisterende depressieve stoornis (>2 jaar durende depressie). Ook bij deze deeltijdbehandeling ligt de nadruk op psychologische behandeling, namelijk in de vorm van Cognitive Behavioral Analysis System of Psychotherapy (CBASP). Dit is een relatief nieuw ontwikkelde behandeling voor persisterende depressies die vooralsnog op slechts enkele plaatsen in Nederland wordt toegepast, maar in de literatuur goede resultaten laat zien. Een belangrijk aspect van deze methodiek is de focus op het interpersoonlijk contact. Indien nodig wordt ook de medicamenteuze behandeling geoptimaliseerd. De duur van de behandeling is 6 maanden, gevolgd door 6 maanden nazorggroep waarbij consolidatie centraal staat.
Winterdepressie
Bij de polikliniek Winterdepressie kunnen patiënten met een winterdepressie behandeld worden met lichttherapie. Een winterdepressie is een bijzondere stemmingsstoornis met een seizoengebonden patroon. Alle patiënten worden in het risicoseizoen nauwgezet gevolgd via wekelijks door hen in te vullen vragenlijsten. Indien mogelijk gebeurt dat via het internet.
Lees meer
Zodra een beginnende depressie wordt waargenomen worden patiënten uitgenodigd voor een behandeling. Vroegtijdige succesvolle behandeling kan veelal terugval in hetzelfde winterseizoen voorkomen.
Patiënten die al eerder behandeld zijn en via het internet wekelijks worden gevolgd, kunnen daarna de behandeling thuis ondergaan met lichtapparatuur die thuis wordt bezorgd. De evaluatie van de behandeling vindt eveneens via het internet, en zo nodig telefonisch plaats.
Indien lichttherapie onvoldoende resultaat oplevert of om een of andere reden niet aangeboden kan worden, kan binnen hetzelfde monitoringsysteem een alternatieve behandeling met bupropion worden aangeboden.
Bipolaire stoornissen
De polikliniek Bipolaire Stoornissen verzorgt een hoogspecialistisch aanbod waarbij zowel tweedelijns- als derdelijnszorg wordt gecombineerd in een programma met een breed pakket aan zorg. Ook is er expertise op het gebied van therapieresistentie en/of comorbiditeit met angst of verslaving en chronotherapeutische interventies.
Lees meer
Op grond van de verwijzing wordt een second opinion voor diagnostiek en/of behandeladviezen gedaan of kan de behandeling worden overgenomen.
De behandeling bestaat meestal uit een behandeling met medicijnen, gesprekken met een vaste behandelaar en eventuele aanvullende psychotherapieën en cursussen. Daarnaast is psycho-educatie en het maken van een noodplan een belangrijk onderdeel van de behandeling. De stemming wordt bij voorkeur bijgehouden met een stemmingsgrafiek of Lifechart.
Er is speciale expertise voor de diagnostiek en behandeling van jongvolwassenen bij wie de eerste tekenen van een bipolaire stoornis wordt vastgesteld en voor zwangere vrouwen met een bipolaire stoornis.
Angst- en dwangstoornissen
De topreferente (derdelijns/tertiaire) afdeling Angst en Dwang verzorgt poliklinische- en deeltijdbehandelingen en second opinions voor patiënten met een angst- en/of dwangstoornis die in een eerdere behandeling (medicamenteus en/of psychologisch) onvoldoende zijn hersteld.
Lees meer
De polikliniek Angst en Dwang verzorgt de toegang tot de programma’s voor angststoornissen en biedt ook de mogelijkheid van een gespecialiseerde, derdelijns poliklinische behandeling voor angst- en dwangstoornissen. Er wordt dan voor een afgesproken periode een geïntensiveerde poliklinische behandeling geboden.
De deeltijdbehandeling Angst en Dwang bestaat uit een 4-daagse en een 2-daagse variant, waarvoor mensen geïndiceerd worden op basis van de invloed van de klachten op de dagelijkse leefgebieden (geleden gevolgschade en/of nog aanwezige dagstructuur). De behandeling is cognitief gedragstherapeutisch van aard, waarbij exposure centraal staat en indien nodig wordt aangevuld met een medicamenteuze behandeling en/of met een transdiagnostische module (zoals gericht op versterking van zelfbeeld of van assertieve vaardigheden). Daarnaast ligt er grote nadruk op het herstel van dagactiviteiten en structuur. De duur van de behandeling is 6 maanden (1 maand prefase en 5 maanden deeltijd), gevolgd door kortdurende nazorggroep waarbij consolidatie van het effect zonder afdelingsstructuur en terugvalpreventie centraal staan. Vanwege onze bovenregionale zorgfunctie verzorgen wij langs innovatieve wegen exposurebegeleiding bij de patiënten thuis.
Voor patiënten met multiresistente dwangklachten wordt de mogelijkheid ontwikkeld om Deep Brain Stimulation (DBS) aan te bieden.
