Posterprijs bij NedKAD-conferentie naar onderzoek sportbehandeling

De posterprijs op de NedKAD-conferentie is dit jaar gewonnen door Michèle Schmitter, promovenda Pro Persona en Radboud Universiteit met haar poster: Barriers and facilitators to adjunct exercise treatment – bridging the gap.

Sportbehandeling is effectief gebleken tegen depressie. De behandeling is toegankelijk, wordt gedekt door ziektekostenverzekeringen en is opgenomen in de multidisciplinaire richtlijn depressie. Verder is sporten geschikt voor lange termijn behandeling en verbetert het fysieke klachten. Ondanks deze positieve signalen wordt sporten in Nederland nog weinig gebruikt of niet op de meest effectieve manier toegepast gebruikt in de behandeling van depressie.

Download de poster

Onderzoek

Bij Pro Persona, Radboudumc en GGNet werd onderzocht wat de barrières en bemiddelende factoren zijn voor het inzetten van (extra) sportbehandelingen tegen depressie. Acht patiënten met depressieve stoornis die sportbehandeling krijgen in het kader van het Sporten Versterkt onderzoek werden geïnterviewd over hun tevredenheid met de behandeling. 2020 werden 2 onderzoekers en 4 zorgprofessionals geïnterviewd over verbeteringen van de inzet van sportbehandeling. 2022 werden 12 zorgprofessionals gevraagd een online enquête in te vullen, op basis waarvan twee focus groepen uitgevoerd werden om bemiddelende factoren, barrières en strategieën om deze barrières aan te pakken besproken werden.

Resultaten

Voor patiënten droegen volgende motiverende factoren toe tot een succesvolle behandeling: het enthousiasme van professionals, het motiverende aspect van groepstraining en mogelijkheden tot personalisatie van de training, de combinatie van sporten en psychologische behandeling en de eigen motivatie. Barrières voor patiënten zijn volgens de resultaten van het onderzoek: het beperkte sportaanbod (hardlopen/spinningfietsen), het beperkte aanbod aan behandelmomenten, reistijd en ontbrekende motivatie om drie keer per week te sporten en een regelmatige routine te onderhouden.

Volgens professionals is een duidelijke doelstelling en het feit dat “Sporten Versterkt” inmiddels bijgedragen heeft tot een toename in voorgeschreven sportbehandelingen zijn belangrijke bemiddelende factoren. Ook of psychomotorische therapeuten (PMTs) de noodzakelijke skills hebben om de behandeling uit te voeren en of de behandeling deel uitmaakt van de bestaande werkflow dragen bij aan een positieve inzet van sportbehandelingen. Barrières zijn een hoge werkdruk (waardoor behandelaren geen sportbehandeling invoeren), beperkte beschikbare uren van PMTs voor deze behandeling en personeelsverloop.

Aanbevelingen

Op basis van de resultaten geven de onderzoekers volgende adviezen voor de inzet van sportbehandeling als aanvullende depressiebehandelingen:

• Investeer in PMT uren zodat een groter sportaanbod en meer sportmomenten kunnen ontstaan voor meer supervisie van oefeningen en gebruik van trainingsapparatuur.
• Laat PMT’s deelnemen aan multidisciplinair overleg zodat ze sportbehandelingen kunnen promoten.
• Laat nieuwe collega’s deelnemen aan een sportbehandeling.
• Koppel sportbehandeling aan psychologische behandeling.
• Indien een patiënt terughoudend is ten opzichte van sportbehandeling, blijf deze gedurende het behandeltraject hiervoor motiveren.
• Benoem een sport promotor binnen iedere instelling.

Vervolgstappen

Het implementatieonderzoek is onderdeel van een grote randomized controlled trial (Sporten Versterkt) waarbij de (kosten)effectiviteit van sporten als aanvullende depressiebehandeling onderzocht wordt. Mocht blijken dat sporten inderdaad de reguliere behandeling (kosten)effectief versterkt, zal op basis van de huidige bevindingen een implementatieplan opgesteld worden om Sporten Versterkt landelijk uit te rollen.

Op de hoogte blijven?

Wil je op de hoogte blijven van het Sporten Versterkt onderzoek? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief door te mailen naar onderzoek.sporten.versterkt@propersona.nl of houdt de website in de gaten: www.sportenversterkt.nl