Skip to main content

Archieven: Nieuws

Alles Oké? Supportlijn voor jongvolwassenen gelanceerd

Vanaf vandaag kan iedereen tussen 18 en 24 jaar voor een luisterend oor terecht bij de Alles Oké? Supportlijn. De Alles Oké? Supportlijn is een initiatief van De Kindertelefoon in samenwerking met diverse partijen uit het veld, met steun van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Het welzijn van jongvolwassenen is in het afgelopen jaar afgenomen, concludeerde het Sociaal en Cultureel Planbureau in het rapport ‘Eén jaar met corona’. Hierdoor ontstaan er toenemende mentale problemen onder deze groep. Getrainde vrijwilligers bieden via de bel- en chatlijn dagelijks laagdrempelige support als het even niet zo lekker gaat.

Mentale problemen bij jongvolwassenen

“Jongvolwassenen worden hard getroffen door de coronamaatregelen: hun hele leven ligt al meer dan een jaar zowel praktisch als sociaal op z’n gat. Stages konden niet doorgaan, ze verloren hun (bij)baan en sociale contacten zijn tot het minimum beperkt. Ook krijgen we steeds meer signalen dat deze groep kampt met mentale problemen als eenzaamheid en depressiviteit. Het is erg belangrijk om daarover te praten”, aldus Roline de Wilde, initiatiefnemer en directeur van De Kindertelefoon.

Een groep van bijna honderd, speciaal voor deze lijn, opgeleide vrijwilligers staat klaar om de komende maanden de chat en telefoon te bemannen. De Wilde: “Deze vrijwilligers zijn getraind om écht naar je te luisteren, zonder oordeel. Het kan al enorm opluchten om je verhaal kwijt te kunnen en als je dat fijn vindt, kunnen ze ook met je meedenken hoe je weer een stap in de goede richting kunt zetten. Je hebt daarbij zelf de regie.”

Alles Oké? Supportlijn

De Alles Oké? Supportlijn is een initiatief van De Kindertelefoon en tot stand gekomen in samenwerking met diverse partners uit het veld waaronder De Luisterlijn, 113 en Fier. Jongeren uit de doelgroep zijn nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling van de lijn. Evenals lokale initiatieven en ervaringsdeskundigen van Laten we Praten, Frisse Gedachtes en @ease die het afgelopen jaar veel gesproken hebben met deze jongvolwassenen.

De Alles Oké? Supportlijn is opgericht als noodvoorziening voor de periode van één jaar, met steun van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

De lijn is dagelijks geopend van 14.00 tot 22.00 uur. Bellen kan naar 0800-0450 en de chat is bereikbaar via allesoke.nl. Contact is gratis, anoniem en je zit nergens aan vast. 

Grootschalige studie naar meer persoonsgerichte behandeling met medicijnen in de psychiatrie

Een internationaal consortium bestaande uit o.a. Universiteit Maastricht, Parnassia en Rijksuniversiteit Groningen, gaat de relatie tussen respons op behandeling en genetische achtergrond van mensen in de psychiatrie goed in kaart brengen. Daardoor is een meer persoonsgerichte behandeling mogelijk, met medicijnen die beter op de persoon worden afgestemd en effectievere therapie. De onderzoekers hebben hiervoor onlangs 8 miljoen euro aan Europese subsidie ontvangen.

Maar liefst tweederde van de patiënten in de psychiatrie reageert niet goed op een behandeling met medicijnen. Lage therapietrouw en frequente bijwerkingen spelen hierin een belangrijke rol. Maar er bestaan ook variaties in de genen die bepalen of ernstige bijwerkingen kunnen optreden, of juist ervoor kunnen zorgen dat medicatie niet aanslaat.

Behandelingen met medicijnen effectiever maken

Vanwege het chronische en terugkerende karakter van psychische stoornissen én de toegenomen levensverwachting, zal de maatschappelijke last van geestesziekten steeds verder toenemen. Deze ontwikkeling toont de noodzaak om behandelingen met medicijnen in de psychiatrie effectiever te maken.

Farmacogenetica is het vakgebied dat via de kennis van variaties in het menselijk DNA wil verklaren waarom geneesmiddelen bij sommige mensen veel bijwerkingen geven en/of bij andere mensen niet of nauwelijks werken. Deze variaties in het DNA kunnen namelijk leiden tot verschillen in de activiteit van eiwitten die ervoor zorgen dat medicijnen door het lichaam worden opgenomen. In Nederland wordt farmacogenetica steeds vaker toegepast, bijvoorbeeld in de oncologie. Binnen de psychiatrie gebeurt dat tot nog toe niet of nauwelijks.

Persoonsgerichte behandeling voor vergroten effectiviteit

Het internationale consortium gaat niet alleen aan de slag met het via kunstmatige intelligentie in kaart brengen van farmacogenetische kenmerken. Tegelijkertijd zullen de wetenschappers een grootschalige klinische studie uitvoeren onder mensen met een depressieve klacht, psychotische of angststoornis.

Ook hier zal kunstmatige intelligentie de helpende hand bieden om een algoritme op te zetten voor het personaliseren van medicijnvoorschriften aan deze patiënten. Daarmee kan het aantal bijwerkingen worden verminderd en de effectiviteit van de behandeling vergroot.

Bron: MUMC

Subsidie voor onderzoek naar rTMS bij therapieresistente dwangstoornissen

Met een subsidie van € 2,8 miljoen gaan meerdere ziekenhuizen en GGZ-instellingen onder leiding van Amsterdam UMC onderzoek doen naar een nieuwe, veelbelovende behandeling van therapieresistente dwangstoornissen. De financiering komt via de Subsidieregeling veelbelovende zorg van Zorginstituut Nederland en ZonMw. “Dit zie ik als een enorme katalysator”, aldus onderzoeksleider en hoogleraar neuropsychiatrie Odile van den Heuvel.

Therapieresistente dwangstoornis

Een dwangstoornis kan iemands leven, en dat van zijn naasten, behoorlijk beperken. In Nederland lijden minstens 100.000 mensen aan een obsessieve-compulsieve stoornis (OCD). Die kenmerkt zich door verstorende dwanggedachten en tijdrovende dwanghandelingen die dusdanig ontregelend kunnen zijn dat iemand een hoge lijdensdruk ervaart, vaak niet kan werken of studeren en sociaal geïsoleerd raakt. Ruwweg de helft van alle mensen met een dwangstoornis is met de bestaande zorg (cognitieve gedragstherapie en/of medicatie) niet of niet langdurig te genezen. Voor hen is er eigenlijk geen goed alternatief. De meest vergaande behandeling – hersenchirurgie of diepe hersenstimulatie – is alleen voor de meest extreme gevallen een optie.

Veelbelovende zorg voor ‘groep die steeds terugvalt’

De komende jaren doen 250 patiënten mee aan het gesubsidieerde onderzoek naar een nieuwe, veelbelovende behandeling voor OCD. De veelbelovende behandeling waar het om draait, heet ‘repetitieve transcraniële magnetische stimulatie’, ofwel rTMS. “We denken de groep die onvoldoende baat heeft bij cognitieve gedragstherapie beter te kunnen helpen”, zegt onderzoeksleider Van den Heuvel. “Met behulp van een magnetisch veld wekken we een elektrische stroom op in de hersenen. Daarmee kunnen we het hersenencircuit stimuleren dat verantwoordelijk is voor controle op emoties en gedrag. We gaan als het ware de hersenen in optimale toestand brengen om de effecten van cognitieve gedragstherapie te vergroten.” Patiënten zullen de rTMS-behandeling minimaal 5 weken en maximaal 7 weken 4 keer per week ondergaan. Op elke sessie volgt cognitieve gedragstherapie.

Katalysator voor langdurige samenwerking

Zonder de subsidieverlening zou deze studie niet van de grond zijn gekomen, denkt Van den Heuvel. Wanneer uit de studieresultaten blijkt dat rTMS effectief is voor de groep patiënten voor wie nu niets anders helpt, komt de behandeling in de basisverzekering terecht. “De subsidieverlening stelt ons als OCD-klinieken bovendien ook in staat écht tot een landelijke samenwerking te komen. Dit zie ik als een enorme katalysator, niet alleen voor dit onderzoek maar ook voor een langdurige samenwerking waar nog veel uit kan voortkomen.”

Lees meer

‘Sporten Versterkt’ onderzoekt effecten van sporten als aanvullende therapie op depressie

Begin 2020 is het project Sporten Versterkt van start gegaan, dat kijkt naar de effecten van sporten als aanvullende therapie op depressie. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Trimbos-instituut samen met Pro Persona, de Radboud Universiteit, de Depressievereniging en de Universiteit van Texas.

Hoewel het project gedurende de eerste lockdown wat moeizamer liep, heeft het project ondanks de coronamaatregelen toch doorgang gevonden. Uit de resultaten van de eerste implementatiestudie blijkt dat de betrokkenen positief zijn over het project. Ze vinden de samenwerking met de onderzoekers prettig verlopen en zowel de behandelaren als patiënten staan erg achter de aanpak van het project.

Effecten van sporten als aanvullende therapie op depressie

‘Sporten Versterkt’ is een gerandomiseerd onderzoek met een controlegroep. Volwassen patiënten worden ingedeeld in een groep waarin ze gedurende 12 weken drie keer per week matig tot intensief sporten naast de reguliere behandeling, of ingedeeld in de controle groep, waarin ze alleen de reguliere behandeling krijgen.

De patiënten in de sportgroep worden van deze drie keer sporten één keer per week begeleid door een sportprofessional. Deze begeleide sportsessie is in groepsverband. Het gaat hier om hardlopen of spinnen. Gedurende de looptijd van het sporten en tot een jaar daarna vullen de patiënten vragenlijsten in. Het project loopt tot eind 2023.

Onderliggende mechanismen

Pro Persona en de Radboud Universiteit onderzoeken de effecten van de interventie op de uitkomsten van depressie. Ook kijken ze naar de onderliggende mechanismen die de vraag kunnen beantwoorden wáárom sporten effectief zou zijn. Het Trimbos-instituut houdt zich bezig met de implementatiestudie en met de kosten effectiviteitsstudie.

De implementatiestudie wordt in twee delen uitgevoerd. Het eerste deel geeft aanbevelingen om de implementatie van het lopende project te optimaliseren. Het tweede deel zal adviseren hoe – indien de effecten van de aanpak positief zijn – deze aanpak landelijk uitgerold kan worden.

Lees meer op de website van het Trimbos-instituut.

Tandartsangst effectief te behandelen met Virtual Reality

80% van de Nederlanders is weleens bang voor de tandarts. Maar voor sommigen is de angst zo extreem dat we spreken van tandartsfobie of dentofobie: een angststoornis die volgens onderzoek van Kumar Raghav afhankelijk van land en cultuur zo’n 4-17% van de bevolking treft. Raghav promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) op virtual reality als behandelvorm voor tandartsangst. Wij hadden het voorrecht om een aantal vragen te stellen over zijn vernieuwende onderzoek. 

Kunt u in een paar woorden samenvatten wat tandartsangst is?

‘Tandartsangst is een algemene neiging van een persoon om zich zorgen te maken over het ondergaan van tandheelkundige behandelingen,’ legt Raghav uit. ‘Het is een verlammende aandoening. Veel patiënten met deze angststoornis vermijden de tandarts, waardoor ze over het algemeen een slechter gebit hebben. Hierdoor komt soms de algemene gezondheid in gevaar. Behandeling is daarom van cruciaal van belang.’

Hoe wordt tandartsangst behandeld?

‘Cognitieve gedragstherapie, in de vorm van exposure, is de gouden standaard. Exposure kent echter ook een aantal beperkingen: een tekort aan goed opgeleide professionals en een relatief hoge uitval en terugval bij patiënten die zo’n therapie ondergingen. Virtual Reality Exposure Therapy (VRET) kan dan uitkomst bieden. In mijn proefschrift houd ik deze behandelvorm tegen het licht: hoe effectief is VRET tegen fobische angst voor tandheelkundige behandeling? Einddoel is om toe te werken naar een op Virtual Reality-technologie gebaseerde interventie die ook gebruikt kan worden door tandartsen met een beperkte opleiding.’

Hoe kwam u op dit onderwerp?

‘Als kind heb ik zelf een traumatische tandheelkundige ervaring gehad,’ vertelt Raghav. ‘Dit motiveerde mij om mijn bachelor tandheelkundige en master pediatrische (kind-) tandheelkunde vanuit India te doen. Tijdens mijn werk in 4 continenten en 4 landen, namelijk India, Libië, Maleisië en Australië, ontdekte ik dat de meerderheid van de tandartsen de voorkeur geeft aan farmacologisch gedragsmanagement boven psychologisch gedragsmanagement. Ze geven liever een algemene verdoving of kalmerende middelen (sedatie) om patiënten minder angstig te maken, terwijl dit de onderliggende angsten niet aanpakt. Virtual Reality Therapy doet dat wel.’

Opzet onderzoek

De onderzoeksopzet van Raghav was tweeledig. Het eerste deel bestond uit een systematische review van eerdere onderzoeken. Deze analyse liet zien dat Virtual Reality effectief is, maar ook dat er grondig onderzoek naar de effectiviteit bij dentofobie ontbreekt. Daar richtte de Indiase tandarts zich in het tweede deel op: ‘Voor ons onderzoek hadden we een gebruikersinterfacecomputer, simulatorcomputer en een VR-bril. Via de gebruikersinterface bestuurden we de simulatorcomputer waar een tandheelkundige operatieomgeving op verscheen. Via een VR-bril werden de patiënten vervolgens geleidelijk en goed gecontroleerd ondergedompeld in de situaties waar zij bang voor zijn.’

 

VRET werkzaam bij patiënten met dentofobie

‘Door al onze experimenten leerden we dat VRET werkt bij patiënten met tandartsangst,’ vat Raghav krachtig samen. ‘Bij de meerderheid van de patiënten verminderden de angst en vermijding van de tandarts sterker dan bij de controlegroep. Ze ervoeren ook een sterkere aanwezigheid (‘presence’) en een gevoel van realisme tijdens de therapie. Bovendien voldeed een veel groter deel na afloop van de behandeling niet meer aan de diagnostische criteria van dentofobie: 85% tegenover 17%. Een enorm verschil! Daarbij komt dat 77% na 6 maanden vaker naar de tandarts ging, terwijl dit na cognitieve gedragstherapie maar 50% was.’

Welke klinische implicaties heeft uw onderzoek?

‘De voorlopige positieve bevindingen van al onze experimenten ondersteunen het gebruik van deze nieuwe therapie in de dagelijkse tandartspraktijk. Deze behandelvorm zou veelbelovend kunnen zijn voor mensen met speciale zorgbehoeften en voor kinderen met tandartsangst. Ook kan VRET nuttig zijn als therapie op afstand – met name in deze coronatijden.

Bron

Evaluation of the effectiveness of Virtual Reality Exposure Therapy (VRET) in the management of anxiety about dental treatment. (Raghav, K. 2021)

Week van de Psychiatrie: betekenisvol meedoen

De landelijke Week van de Psychiatrie wordt zowel online als offline gehouden van 22 tot en met 27 maart en heeft als thema Betekenisvol meedoen. Ruim 4 op de 10 mensen krijgen ooit in hun leven één of meerdere psychische aandoeningen. De vraag om betekenisvol te kunnen of mogen meedoen ontstaat vaak als de focus verschuift van genezen naar herstel van iemands kwaliteit van leven. In de week van de Psychiatrie zijn er verschillende activiteiten en bijeenkomsten waarbij hierover in gesprek wordt gegaan.

De vraag wordt extra relevant wanneer mensen als gevolg van hun psychische beperking bijvoorbeeld hun werk en/of hun inkomen verliezen of moeite hebben om sociale relaties in stand te houden. Het (opnieuw) zin vinden en betekenis geven aan je leven kost inspanning en energie. Dit vraagt om eigen regie. Hoe vind je de kracht en wie of wat kan je daarbij helpen?

Betekenisvol meedoen

Tijdens deze week komen mensen aan het woord die vertellen over hun ervaringen met betekenisvol meedoen. Met hun ervaring inspireren zij anderen. Er vinden talloze lokale, regionale en landelijke activiteiten plaats. Vanuit instellingen, professionals, ervaringsdeskundigen en belangenbehartigers. Deze zijn allemaal te vinden op de website www.weekvandepsychiatrie.nl.

De landelijke afsluiting is op 27 maart in Sittard. Vanwege corona worden veel bijeenkomsten online aangeboden en zijn daarmee voor een groot publiek toegankelijk.

Week van de Psychiatrie

De Week van de Psychiatrie is een initiatief van professionals en cliënten in de ggz. De Dag van de Psychiatrie (inmiddels omgedoopt tot Week) is sinds de jaren zestig een jaarlijks terugkerend evenement. Aanvankelijk had de Week een meer actiegericht karakter, maar nog steeds streeft de organisatie naar humane benadering, gelijkwaardigheid in de ggz en het voorkómen van onnodig lijden.

Elk jaar agendeert de Week van de Psychiatrie een thema dat door cliënten belangrijk wordt gevonden, maar nog onvoldoende belicht wordt in de zorg en steun aan cliënten.

Nieuw wetsvoorstel om zelfmoordpreventie bij wet te regelen

113 Zelfmoordpreventie is verheugd met het wetsvoorstel dat CU, PvdA, CDA, GroenLinks, SGP, SP en 50Plus hebben ingediend om zelfmoordpreventie bij wet te regelen. Het wetsvoorstel heeft ook de steun van D66. “Wetgeving is essentieel om zelfmoordpreventie in Nederland te borgen en verder te komen. De coronacrisis laat zien dat de aanpak van mentale problemen van groot belang is. Het sluit aan bij de maatschappelijke behoefte” zegt Monique Kavelaars, bestuurder van 113 Zelfmoordpreventie.  

Tot?nu toe is de inzet voor suïcidepreventie afhankelijk van tijdelijke financiering, zonder dat ergens wordt gegarandeerd dat die inzet en bijbehorende middelen gewaarborgd blijven.?Met dit wetsvoorstel komt daar verandering in.

Zelfmoordpreventie bij wet

Kavelaars: “Dat deze politieke partijen nu met een wetsvoorstel komen, laat zien dat we zelfmoord niet langer gelaten accepteren. Gemiddeld zo’n 1.800 mensen overlijden per jaar door suïcide, 5 mensen per dag. De gevolgen van een zelfdoding of een poging daartoe zijn zeer ingrijpend voor naasten. Er zijn jaarlijks 50.000 tot 100.000 mensen die een poging doen. Dat is een enorm verdriet”.

Wordt het voorstel aangenomen, dan wordt de plicht van de overheid om zich in te zetten voor suïcidepreventie verankerd in de Wet publieke gezondheid, net als bijvoorbeeld bij preventief bevolkingsonderzoek naar kanker. De minister van VWS wordt primair verantwoordelijk, onder meer voor een Landelijke Agenda Suïcidepreventie, een communicatiestrategie en een onderzoeksprogramma.

Daarnaast wordt het bestaan van een gratis hulplijn wettelijk vastgelegd. Naast het ministerie van VWS zijn ook andere ministeries betrokken, zoals LNV, OCW en SZW. Ook krijgen gemeenten een belangrijke rol, waaraan zij zelf invulling kunnen gaan geven.

Wet integrale suïcidepreventie

Joël Voordewind, Kamerlid van de CU heeft het initiatief genomen voor de Wet integrale suïcidepreventie. Voordewind: “Gratis, toegankelijke hulp is letterlijk van levensbelang. Tot nu toe is de beschikbaarheid van hulp een politieke keuze. Het voorkomen van zelfdoding is echter zo cruciaal, dat het een wettelijke overheidsplicht moet worden.”

Slechts vijf andere landen hebben tot nu toe dergelijke (deel)wet. Dat zijn Japan, Argentinië, Canada, de Amerikaanse staten Californië en Utah en Paraguay. 113 Zelfmoordpreventie hoopt dat de wet Kamerbreed wordt aangenomen.

Bron: 113 Zelfmoordpreventie
Bekijk de factsheet met informatie over het wetsvoorstel

Virtuele ‘bibberbar’ voor mensen met angst en paniek

Op maandagavond 8 maart wordt de eerste virtuele ‘bibberbar’ van Nederland geopend: OKEcafé. Mensen die last hebben van angst en paniek kunnen hier terecht voor steun, een luisterend oor en tips. Het is een initiatief van de Angst Dwang Fobie stichting.

Cabaretier Marjolijn van Kooten, tevens directeur van de ADF stichting, vraagt hiermee aandacht voor het angstvirus dat rondwaart tijdens de coronacrisis, die volgens haar bijdraagt aan een toename van angstklachten.

Meer angstklachten door lockdown

Ruim 1 op de 5 Nederlanders heeft last van angstklachten. De telefonische hulplijn van de ADF stichting wordt sinds de laatste lockdown 20% meer gebeld dan in april vorig jaar. Volgens Van Kooten is het de verlenging van de lockdown die er hard inhakt voor mensen met een gevoeligheid voor paniek. “De onzekerheid en het gebrek aan sociale contacten voeden de angst”, zegt ze op de site van de ADF Stichting. “Het verschil met de eerste lockdown zit ‘m in het gebrek aan perspectief.”

Zelf leed de cabaretier en nieuwbakken directeur van patiëntenvereniging ADF stichting jarenlang aan een zware angststoornis. Met hulp van haar psychiater ontdekte ze haar grootste passie: cabaret. Van Kooten volgde een theateropleiding en won in 2010 zilver bij het Amsterdam Kleinkunst Festival. Met haar psychiatrisch cabaret toerde ze langs Nederlandse theaters. Ze schreef eerder het boek Schijtluis, over haar angsten en die van enkele Bekende Nederlanders. “Ik wil mensen met angst bij elkaar brengen”, zegt ze. “Ze worden vaak niet begrepen door hun omgeving, waardoor de angst erger wordt.”

Virtuele ‘bibberbar’

De virtuele bibberbar wordt begeleid door ervaringsdeskundigen. “Veel mensen met angst bereikten we eerder niet omdat ze hun huis niet uitdurven”, aldus Van Kooten. “Via digitale bijeenkomsten halen we die drempel weg. Verbinding aangaan met anderen is de belangrijkste eerste stap naar het overwinnen van je angst. Door te praten met lotgenoten kom je er achter dat je niet de enige bent met angst.”

Op maandagavond 8 maart wordt de virtuele ‘bibberbar’ om 20.00 uur geopend. Deelname is gratis. Inschrijven kan via een mail naar lotgenotencontact@adfstichting.nl.

Antipsychotica zorgen voor gewichtstoename

Dat het gebruik van antipsychotica vaak voor gewichtstoename zorgt, is al langer bekend. Maar een recente meta-analyse van ruim 400 studies hiernaar door onderzoekers van de Universiteit Maastricht wijst nu uit dat álle antipsychotica zorgen voor gewichtstoename. De wetenschappers betrokken in hun studie ook recent geïntroduceerde antipsychotica.

De meta-analyse is uitgevoerd door wetenschappers van de Vakgroep Psychiatrie en Neuropsychologie van de Universiteit Maastricht en is een vervolg op een eerdere analyse uit 2014. Het onderzoek stond onder leiding van psychiater dr. Maarten Bak.

Antipsychotica zorgen voor gewichtstoename

De meta-analyse maakt duidelijk dat gewichtstoename door antipsychotica bij álle groepen patiënten voorkomt, ongeacht de diagnose. Het starten met antipsychotica ging in alle studies gepaard met een toename in gewicht. Over het algemeen was te zien dat de gewichtstoename toeneemt naarmate mensen langer het medicijn gebruiken.

Het draagt bij aan gewichtstoename en vergroot de kans op obesitas, diabetes mellitus, cardiale problemen en vele ander lichamelijk ongemak zoals rug-knie- en andere gewichtsklachten. Tevens kent overgewicht en zeker obesitas een stigma, waarbij mensen met psychiatrische aandoening dus twee keer gestigmatiseerd worden.

Inzetten op preventie

Het effect van het overstappen naar andere antipsychotica om de gewichtstoename te verminderen, is hooguit (zeer) beperkt. De onderzoekers pleiten ervoor om bij de behandeling in te zetten op het voorkomen van gewichtstoename door middel van leefstijladviezen en specifiek aandacht te hebben voor toename in lichaamsgewicht.

En als het lichaamsgewicht is toegenomen daar specifiek aandacht voor te hebben, bijvoorbeeld via individueel leefstijladvies als meer bewegen en gezond eten, vóórdat van antipsychotica wordt gewisseld.

Bron: Universiteit Maastricht
Publicatie in PLOS ONE

Toename van psychische klachten door voortduren coronacrisis

Het Trimbos-instituut deed eind januari 2021 voor de derde keer onderzoek naar de impact van de coronacrisis op de psychische gezondheid van volwassenen. Ze zagen door het voortduren van corona een toename van psychische klachten, zoals gevoelens van depressie en angst en problemen met slapen. Deelnemers tussen de 20 en 35 jaar hebben de meeste klachten. Perspectief en het krijgen van meer mogelijkheden tot sociaal contact waren voor deelnemers belangrijk om deze voortdurende crisis goed door te komen.

Van 25 januari tot 2 februari 2021 werd een online meting uitgezet via een representatief volwassenen panel van I&O Research. 1297 mensen hebben de vragenlijst ingevuld. 632 (49%) daarvan was man. De gemiddelde leeftijd was 48 jaar. De onderzoekers vergeleken de antwoorden van deze nieuwe meting met de meting van oktober. In de analyses hielden we rekening met de samenstelling van de twee steekproeven.

Toename van psychische klachten

Wanneer gevraagd wordt naar de psychische gezondheid voor en na het begin van de coronacrisis gaf bijna 1 op de 4 (23.5%) deelnemers aan dat deze achteruit was gegaan. In oktober 2020 was dit nog 1 op de 6. Vergeleken met de meting in oktober was ook het aantal mensen dat aangaf depressie- of angstklachten te hebben in de laatste meting toegenomen.

Meer mensen gaven aan slaapproblemen te hebben en ervaarden vaker gevoelens van emotionele eenzaamheid. De jongste groep respondenten, tussen de 20 en 35, scoorden slechter dan de andere respondenten. Net zoals in andere studies zien we dat respondenten hun leven in het begin van 2021 een lager rapportcijfer gaven (6.6) dan in de maanden daarvoor (7.0).

Vaker stress door corona

De angst voor het virus zelf was niet veranderd, maar mensen rapporteerden wel vaker stress door corona en de maatregelen vergeleken met oktober. Meer mensen hadden ook een heftige gebeurtenis zoals ontslag of overlijden van een dierbare meegemaakt tijdens de coronaperiode.

Wel gaf het merendeel van de respondenten (60%) nog steeds aan dat ze ook positieve dingen konden noemen van de crisis, zoals meer rust en meer samenhorigheid.

Behoefte aan perspectief

In deze meting heeft het Trimbos-instituut voor het eerst gevraagd  wat mensen nodig hebben  om door deze periode heen te komen. Perspectief en de mogelijkheid tot meer sociale contacten werden het vaakst genoemd.

Nu de crisis nog voortduurt is het van belang om extra aandacht te hebben voor de psychische gezondheid. Op www.mentaalvitaal.nl staan 10 tips die kunnen helpen om deze periode zo goed mogelijk door te komen. Ook biedt de site tips rondom slaap en piekeren die gezien de resultaten van dit onderzoek nuttig zouden kunnen zijn.

Wanneer deze tips niet voldoende helpen om bijvoorbeeld beter te slapen of minder te piekeren adviseren wij om contact te zoeken met uw huisarts. De huisarts biedt laagdrempelige zorg voor psychische problemen, en kan met u meedenken om mentaal vitaal te blijven. Daarnaast formuleerde Trimbos 7 adviezen voor beleidsmakers, bestuurders en andere professionals.

Bron: Trimbos-instituut