OCDnet webinar: Obsessieve en normale twijfels onderscheiden

Op 29 februari 2024 hield Henny Visser, psychotherapeut en gedragstherapeut bij Amsterdam UMC, een boeiend webinar over een cruciaal onderwerp in de behandeling van OCD: het onderscheiden van obsessieve en normale twijfels. Henny Visser heeft een sleutelrol gespeeld in het introduceren van de inference based approach (IBA) voor de behandeling van obsessief-compulsieve stoornis (OCD) in Nederland, met haar baanbrekende werk dat begon met het onderzoek naar de effectiviteit van IBA en leidde tot het project arrIBA (Alternative treatment to Reduce chronicity in OCD: Research Into Brain response and Adequacy of Treatment) na een succesvolle subsidieaanvraag.

Het webinar bood inzichten in de kern van OCD, waarbij dwang draait om twijfel, specifiek het betwijfelen van de veiligheid en normaliteit van alledaagse situaties. Henny Visser illustreerde dit met voorbeelden die de complexiteit van obsessieve twijfel benadrukten, zoals het voortdurend controleren of een deur wel op slot zit, zelfs nadat deze vergrendeld is, of het betwijfelen van de intentie achter eenvoudige handelingen zoals het verschonen van een luier.

Belangrijk was het inzicht dat obsessieve twijfel altijd draait om het betwijfelen van de waarneembare realiteit, ongeacht het onderwerp. Deze twijfel leidt tot dwanghandelingen die volstrekt overbodig zijn omdat alles in orde is. Het probleem ontstaat doordat mensen met OCD zich laten meeslepen door wat zou kunnen zijn, in plaats van te vertrouwen op wat er werkelijk is.

IBA richt zich op het oplossen van deze twijfel door patiënten bewust te maken van hun OCD-redeneerproces. Dit omvat het observeren van hun dwangmatige gedachten en het herkennen van de rol van verbeelding en twijfel in deze processen. Door zich te richten op waarneming, zelfkennis en gezond verstand, leren patiënten hun aandacht te verleggen van obsessieve gedachten naar de realiteit van het hier en nu.

De webinar benadrukte het belang van psycho-educatie en het trainen van aandachtsvaardigheden als essentiële componenten van de IBA-behandeling. Door patiënten te helpen hun obsessieve twijfels te begrijpen en te herkennen, kunnen ze leren om zich niet te laten meeslepen door verbeelding en hun aandacht te richten op wat werkelijk relevant is.

Het webinar bood niet alleen inzicht in de complexiteit van OCD, maar ook hoop voor degenen die lijden aan deze stoornis. Met de juiste behandeling en begeleiding kunnen patiënten leren om hun obsessieve twijfels te overwinnen en een leven te leiden dat niet langer wordt beheerst door dwangmatige gedachten en handelingen.

Samen met ervaringsdeskundige Maartje Punt schreef Henny Visser het boek “Behandeling van OCD. Inclusief de Inference Based Approach: Een Nieuwe Behandelmethode voor Dwangklachten”. Eerder verscheen op NedKAD een nieuwsbericht over dit boek, hier te lezen.

Meer informatie over IBA is ook te vinden in dit deskundigenartikel op OCDnet.

Plekken in Nederland waar IBA als behandeling geboden wordt:

• Mondriaan Maastricht
• Pro Persona Nijmegen
• GGZ Drenthe
• GGZ Centraal Hilversum afdeling Algemene Specialistische Polikliniek
• PsyQ Groningen
• Amsterdam AMC afdeling Psychiatrie Angst en Dwang

Website van de ArrIBA studie