HBSC: Fors meer meisjes kampen met emotionele problemen

Hoe gaat het met de gezondheid en het welzijn van de Nederlandse jeugd (11-16)? Onderzoekers van de Universiteit van Utrecht, het Sociaal en Cultureel Planbureau en het Trimbos-Instituut vormen samen HBSC, wat staat voor Health Behaviour in School-Aged Children. Hun zojuist uitgebrachte rapport (PDF) is alarmerend en werd 14 september jongstleden tijdens het symposium ‘Jong in de 21e eeuw’ uitgereikt aan Koningin Máxima.

De onderzoekers monitoren deze leeftijdscategorie sinds 2001 en zien de afgelopen vier jaar (2017-2021) een forse verslechtering in de mentale gezondheid onder meisjes. In deze periode steeg het aantal meisjes dat met emotionele problemen worstelt van 28 naar 43%. Onder meisjes in bijvoorbeeld groep 8, steeg dit van 14 naar 33%. Er zijn niet alleen emotionele problemen waarneembaar, maar ook een toename in hyperactiviteit en aandachtsproblemen. 

Coronavirus

Deze periode bevat uiteraard het coronavirus, met alle beperkende maatregelen van dien. De onderzoekers waarschuwen echter dat de ontwikkelde mentale kwetsbaarheid niet zomaar verdwijnt, als deze maatregelen echt achter de rug zijn. En er is meer dan het coronavirus. Ook de schooldruk nam de afgelopen twee decennia flink toe. In 2001 gaf 16% van de jongeren aan druk te ervaren vanuit school. Nu staat dat op 45%. Hier speelt een andere maatschappelijke ontwikkeling mee: jongeren, ouders en de gehele maatschappij hechten aanmerkelijk meer belang aan prestaties dan in 2001. En dat wordt gevoeld. 

Zowel jongens als meisjes geven hun eigen leven een steeds lager cijfer. Dat is nu een 7,1; dat was in 2001 nog een 8. Met name meisjes kampen echter veel meer met emotionele problemen, zoals angsten en depressies of depressieve gevoelens. 

Wat min of meer hetzelfde bleef in verhouding met 2001, zijn de sociale relaties. Relaties met ouders, klasgenoten en vrienden wordt nog steeds als ‘goed’ aangemerkt. Meisjes ervaren in de periode 2017-2021 wel minder steun van vrienden. Ze ervaren ook een verslechtering in de sfeer tussen klasgenoten. De relatie met leraren wordt ook steeds slechter. 

Kabinetsaanpak

De onderzoekers roepen het kabinet op om een nieuwe aanpak te hanteren: Mentale gezondheid, van ons allemaal. Hierin wordt specifiek bij jongeren stilgestaan. Het hele rapport van HBSC is hier te lezen.