Eerste resultaten uit Nederlands CUP-onderzoek

Onderzoekers van GGZ Drenthe, UMCG, Maastricht Universiteit, Amsterdam UMC en Radboud Universiteit hebben in een uniek samenwerkingsverband onderzocht hoe effectief esketamine neusspray is bij mensen met ernstige therapieresistente depressie (TRD). Het onderzoek vond plaats binnen het ‘compassionate use’-programma (CUP) dat in Nederland werd opgezet na goedkeuring van esketamine door de EMA, maar voordat vergoeding was geregeld.

Wat is onderzocht?

42 volwassen patiënten met een hoge mate van therapieresistentie — velen hadden al meerdere mislukte antidepressiebehandelingen en/of ECT ondergaan — werden behandeld met esketamine neusspray naast hun gebruikelijke antidepressiva. De behandeling duurde tot 90 dagen, met effectmetingen op dag 28 en dag 90.

Belangrijkste bevindingen

• Na 28 dagen behandeling was er een significante afname van depressieve klachten (gemiddeld -10,1 punten op de MADRS).
• 52,4% van de patiënten behaalde een klinisch relevante verbetering (MCID) binnen 28 dagen.
• Responspercentage na 28 dagen was 28,6%, en remissiepercentage 14,3%. Deze cijfers liepen nog iets op tot dag 90.
• Er werden geen klinisch relevante bijwerkingen gemeld en de behandeling werd goed verdragen.
• Opvallend: de mate van therapieresistentie of eerdere ECT-behandeling leek geen invloed te hebben op het effect van esketamine.

Waarom is dit belangrijk?

Tot nu toe waren er weinig ‘real world’-data over esketaminebehandeling bij de meest complexe depressieve patiënten. Deze studie laat zien dat esketamine ook in deze moeilijk behandelbare groep effectief kan zijn — zónder dat vooraf bepaald kan worden wie er wel of niet baat bij heeft op basis van eerdere behandelgeschiedenis.

Vervolg

De resultaten zijn bemoedigend, maar vragen om verdere opvolging. Daarom is inmiddels het Esketamine Nasal Spray Consortium Nederland (ENC-NL) opgericht, waarin zorginstellingen samenwerken om systematisch praktijkdata over esketaminebehandeling te verzamelen.

Link naar het onderzoek.