Dierstudie wijst uit: ketamine effectief tegen OCD-symptomen

Een injectie met ketamine verlaagt snel de symptomen van Obsessieve-Compulsieve Stoornis (OCS). Zo vonden Amerikaanse onderzoekers. De bevindingen deden zij aan de hand van een dierstudie met muizen.

OCS is beter bekend onder de Engelse afkorting OCD. Het omvat een breed scala aan angststoornissen die worden gekenmerkt door terugkerende, ongewenste gedachten (obsessies) en herhaaldelijke handelingen (compulsies). Dus dwanggedachten en dwanghandelingen. De stoornis is minder goed te behandelen met medicijnen: serotonineheropnameremmers (SSRI’s) worden veelal voorgeschreven, maar verminderen bijna nooit de klachten voor 100%.

Oorzaak OCD

Ten grondslag aan OCD liggen verstoringen in de frontostriatale netwerken. Dit is het deel van de hersenen dat gedrag en motivatie aanstuurt; bij OCD-patiënten is het overactief. Het brein geeft met name overmatig veel glutamaat af. Een neurotransmitter die onmisbaar is voor onze informatievermogen en ons denk- en leervermogen regelt. Een teveel aan glutamaat zorgt voor overprikkeling: een perfecte voedingsbodem voor OCD. Nu is het zo dat het verdovingsmiddel ketamine de werking van glutamaat remt.

Ketamine effectief bij depressie

Eerdere studies bewezen dat lage doses van het verdovingsmiddel snel en krachtig werken bij psychische stoornissen als depressie en suïcidale gedachten. Dit komt doordat hoge glutamaat-gehalten een oorzaak zijn van zulke ziekten. Ook bij OCD lijkt het medicijn aan te slaan. Bij een gerandomiseerde gecontroleerde klinische studie kregen proefpersonen een lage dosis ketamine via een injectie, terwijl de controlegroep een placebo kreeg. De resultaten? Degenen die de ketamine kregen, rapporteerden een snelle en duidelijk merkbare verlichting van OCD-symptomen. Deze werking hield zo’n zeven dagen aan.

Werking ketamine gevolgd in hersenen muizen

De Amerikaanse onderzoekers volgden de werking van ketamine door muizenhersenen onder de loep te nemen. Ze vonden dat ketamine zenuwcellen (neuronen) in de dorsomediale prefrontale cortex liet toenemen die werden doorgegeven aan de basale ganglia. Het frontostriatale netwerk verbindt de dorsomediale prefontale cortex en de basale ganglia met elkaar. Door de aanmaak van deze neuronen te stimuleren, verminderde dwangmatig verzorgingsgedrag bij de muizen. Andersom, verhoogde dit verzorgingsgedrag als het frontostriatale circuit werd geremd. Kortom, ketamine grijpt in op het frontostriatale hersengebied, waardoor dwanggedachten en -gedrag afnemen.

Bron

Davis, G.L., Minerva, A.R., Lario, A. et al. Ketamine increases activity of a fronto-striatal projection that regulates compulsive behavior in SAPAP3 knockout mice. Nat Commun12, 6040 (2021).