Aandacht voor combinatie psychische aandoeningen en verslaving urgent

Er moet meer aandacht komen voor de combinatie van psychische stoornissen en een verslaving. Zo stelt het rapport State of the Art: Ernstige Psychiatrische Aandoeningen en Verslaving. ‘Mensen met beide aandoeningen worden vaak niet adequaat geholpen,’ vindt Jaap van Weeghel, directeur wetenschap van Kenniscentrum Phrenos.

‘Er wordt veel te weinig gescreend op comorbiditeit en vaak worden cliënten slechts voor een van de twee aandoeningen behandeld,’ vertelt Van Weeghel. Dat is dan ook één van de aanbevelingen uit het rapport: screen meer op comorbiditeit met gevalideerde instrumenten. Daarnaast concludeert het rapport dat cliënten meer geïntegreerde behandelingen, expertise van ervaringsdeskundigen en nazorg willen. Professionals hebben op hun beurt meer behoefte aan goede richtlijnen, actieplannen en deskundigheidsbevordering.

Onderzoek comorbiditeit psychische aandoening en verslaving

Het rapport is de uitkomst van een onderzoek dat Kenniscentrum Phrenos en Verslavingskunde Nederland lieten uitvoeren door onderzoeksbureau Mark Bench. Opdracht was om te onderzoeken hoe vaak de combinatie van psychische aandoeningen en verslaving (comorbiditeit) voorkomt. Wat is het beloop van de aandoening en welke zorg ontvangen cliënten? Om deze vragen te beantwoorden, verrichtte Mark Bench een literatuuronderzoek en raadpleegde 474 professionals en 134 cliënten.

Meer dan 100.000 cliënten met comorbide verslaving

Wat kwam er uit het onderzoek? Allereerst dat er jaarlijks meer dan 100.000 mensen een psychische aandoening en comorbide verslaving krijgen. Zij hebben over het algemeen meer en ernstigere klachten en maatschappelijke problemen dan cliënten met een enkelvoudige diagnose. Bovendien vinden zij het vaak moeilijk om een behandeling te (blijven) volgen. Bij een behandeling knappen ze minder goed op en is het terugvalrisico groter. Uitkomsten die de urgentie aangeven van goede zorg voor deze groep cliënten.

Veel organisaties niet voldoende ingericht voor goede zorg

Uit de interviews met hulpverleners kwam naar voren dat velen vinden dat hun organisatie niet goed is ingericht op goede zorg bij verslaving én een psychische stoornis. De helft is van mening dat het in hun organisatie ontbreekt aan visie en een gedeeld gevoel van urgentie. Cliënten zijn meestal aangewezen op speciale klinieken voor een dubbele diagnose-behandeling. Twee derde van de bevraagde professionals vond dat er geen goed plan is, er te weinig middelen zijn voor deskundigheidsbevordering, samenwerking en tijd voor goede diagnostiek. Zij willen juist wel hun competenties op dit gebied verbeteren.

‘Professionals hebben grote behoefte aan goede scholing’

Surja Nannan Panday, directeur Zorg, en Margreet van der Meer, manager Onderzoek bij Verslavingszorg Noord-Nederland vinden dat de randvoorwaarden voor goede zorg beter kunnen: ‘Professionals hebben grote behoefte aan goede scholing, intervisie en materialen waarin de nodige kennis verzameld is, zoals een generieke module. Ook is het van groot belang dat er geïnvesteerd wordt in samenwerking tussen aanbieders van zorg bij psychische aandoeningen en aanbieders van zorg bij verslaving. Dit gaat niet vanzelf en kost tijd en gerichte inspanningen! Als er niet aan de randvoorwaarden voor goede zorg wordt voldaan, zal er niets veranderen.’

Het rapport

Het rapport State of the Art Ernstige Psychiatrische Aandoeningen en Verslaving kunt u downloaden op de website van Kenniscentrum Phrenos