Werkgroepen
Binnen NedKAD zijn verschillende werkgroepen actief: de werkgroep rTMS, de werkgroep OCDnet en de werkgroep Hardnekkige Depressie
Werkgroep rTMS
In 2017 is er binnen NedKAD een werkgroep rTMS gestart. rTMS staat voor ‘repetitive Transcranial Magnetic Stimulation’. Aanleiding voor deze werkgroep was was dat de zorgverzekeraars in Nederland besloten de behandeling rTMS te vergoeden. In de werkgroep zitten onderzoekers en behandelaren die verbonden zijn aan instellingen die deelnemen aan NedKAD. Voorzitter van de werkgroep is dr. Martijn Arns (Onderzoeksinstituut Brainclinics/Synaeda PMC). De werkgroep rTMS werkt intensief samen met de Stichting Hersenstimulatie.
Lees meerWat is rTMS?
Transcraniële (‘door de schedel heen’) magnetische stimulatie (TMS) is een methode waarin met behulp van magnetische velden de hersenen van buitenaf kunnen worden beïnvloed.
Bij TMS wordt een spoel tegen het hoofd gehouden. In de spoel laten onderzoekers voor korte tijd (< 1 ms) een sterke elektrische stroom lopen. Dit creëert een magnetisch veld (wet van Oersted). Het magnetische veld gaat ongehinderd door de schedel en veroorzaakt een elektrische stoom in de onderliggende zenuwcellen. Dit wordt elektromagnetische inductie genoemd (wet van Faraday). Wanneer de inductiestroom sterk genoeg is zullen zenuwcellen worden geactiveerd.
rTMS als behandelmethode
Wanneer achtereenvolgens een serie van TMS-pulsen wordt gegeven, kunnen de effecten voor langere tijd aanhouden. Deze manier van stimulatie staat bekend als repetitieve TMS (rTMS) en vormt de basis voor de behandelmethode, waarin deelnemers gedurende een periode van tussen de twee en zes weken meerdere malen per week een rTMS-behandeling krijgen. Meta-analyses hebben aangetoond dat TMS een significant positief effect heeft op depressieve symptomen en de resultaten voor dwangklachten lijken veelbelovend. Op dit moment wordt in Nederland rTMS vergoed door verzekeraars voor de behandeling van depressie, na onsuccesvolle behandeling met ten minste twee evidence-based behandelingen (ofwel medicamenteus ofwel psychotherapie).
Consensusverklaring
Als eerste resultaat van deze werkgroep is in 2019 een consensusverklaring gepubliceerd in het Tijdschrift voor Psychiatrie in samenwerking met verschillende TMS-experts uit Nederland en België en de Stichting Hersenstimulatie. In dit artikel formuleren de auteurs adviezen inzake de implementatie van rTMS als behandeling van depressie, op basis van literatuuronderzoek, bestaande richtlijnen en consensus van rTMS-experts. Alle beschikbare evidentie werd gewogen en besproken door alle auteurs en op basis van consensus werden aanbevelingen gevormd. Een vergelijkbare consensusverklaring voor de de behandeling van dwangklachten is in ontwikkeling door de Stichting Hersenstimulatie.
Zie: Arns, M., Bervoets, C., Eijndhoven, P. van, Baeken, C., Heuvel, O.A. van den, Aleman, A., Schutter, D.J.L.G., Werf, Y. van der, Belkum, S. van, Sommer, I.E., Ruth, R. van, Haarman, B., Spijker, J. Sack, A.T. Consensusverklaring voor de toepassing van rTMS bij depressie in Nederland en België. Tijdschrift voor Psychiatrie 61 (2019) 6, 411 – 420 .
Wie biedt rTMS aan?
Op de website van de Stichting Hersenstimulatie vind je een overzicht van alle geaccrediteerde behandelaren.
Werkgroep OCDnet
OCDnet is onderdeel van het Nederlands Kenniscentrum Angst, Dwang en Depressie en kwam tot stand met steun van ZON Medische Wetenschappen.
Lees meerMissie
OCDnet wil kennis over OCD en gerelateerde aandoeningen beter toegankelijk maken en herkenning en kwaliteit van de behandeling van deze aandoeningen bevorderen. OCDnet stimuleert uitwisseling tussen alle doelgroepen die te maken hebben met de dwangstoornis.
Visie
Mensen die last hebben van dwangklachten vragen vaak laat om hulp en dwangproblematiek wordt lang niet altijd als zodanig herkend. Er zijn aangetoond werkzame behandelingen, maar het duurt in veel gevallen jaren voordat iemand deze krijgt. Het is aannemelijk dat de behandelbaarheid van OCD afneemt met de duur van het onbehandeld zijn vanwege de progressieve aard van deze aandoening en het ontbreken van spontane remissie. Dat maakt het bevorderen van herkenning en behandeling extra belangrijk.
In het verbinden van patiënten, betrokkenen, professionals en onderzoekers ziet de werkgroep een kans deze doelen te verwezenlijken.
Werkgroep Hardnekkige Depressie
Dit netwerk is een samenwerking tussen topreferente tertiaire centra in Nederland met expertise op gebied van hoog specialistische depressiezorg, opgericht in samenspraak met de Depressievereniging en MIND. De missie van het netwerk is om het perspectief van patiënten met een hardnekkige depressie te verbeteren.
Een hardnekkige depressie wordt in de klinische wetenschap vaak een therapieresistente depressie genoemd, afgekort als TRD. Dit betekent meestal niet dat er geen behandelopties meer zijn, maar wel dat meerdere behandelingen geprobeerd zijn die onvoldoende gewerkt hebben. Door samenwerking op klinisch vlak wil het netwerk bij te dragen aan verbetering van de toegang tot en de toepassing van hoog specialistische richtlijnbehandelingen voor therapieresistente depressieve stoornissen.
Verder bundelen we de krachten op het gebied van klinisch wetenschappelijk onderzoek. Binnen een verkregen subsidie van Health Holland werken we aan het afstemmen en integreren van routine zorgdata ten behoeve van onderzoek om meer te leren over de effectiviteit van behandelingen die in de klinische praktijk worden toegepast. Door aanvullend onderzoek op data van klinische studies hopen we verder meer inzicht te krijgen in het voorspellen van behandeluitkomsten voor reguliere en nieuwe behandelingen. Daarnaast biedt een gezamenlijke infrastructuur en samenwerking de mogelijkheid om innovatieve behandelmethoden sneller te ontwikkelen, op effectiviteit te onderzoeken, en vervolgens aan te bieden aan patiënten.