EMDR ook bewezen effectief bij kinderen

Dat EMDR een effectieve methode kan zijn bij het verwerken van een traumatische gebeurtenis, was al bekend. Maar geldt dat ook voor kinderen? Carlijn de Roos toont in haar proefschrift aan dat de behandeling in korte tijd tot hele goede resultaten kan leiden, ook voor kinderen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS). De Roos promoveerde 13 oktober jongstleden aan de Universiteit van Amsterdam (UvA).

Hoe werkt EMDR?

Bij EMDR, eye movement desensitisation and reprocessing, wordt gevraagd terug te denken aan de traumatische gebeurtenis. Tegelijkertijd wordt u afgeleid. Door geluiden, door bewegingen. Op die wijze vervaagt de levendigheid van de herinnering. Het vlakt af. De herinnering wordt meer en meer van het heden naar het verleden gedrongen, waardoor het een plekje krijgt.

Onderzoek

Uit het onderzoek van De Roos blijkt dat het mogelijk is voor kinderen met PTSS om traumasymptomen significant te verminderen. Dat kan al door een therapie te geven van maximaal vier uur of vijf sessies. De Roos onderzocht drie behandelingen: twee vormen van traumagerichte cognitieve gedragstherapie (opvangprotocol en WRITEjunior) en EMDR. Alle therapieën laten vermindering van PTSS-symptomen zien. Ook comorbide symptomen, zoals angst, depressie en gedragsproblemen, namen af. Hoewel de drie therapieën soortgelijke effecten laten zien, is dit resultaat met EMDR in minder sessies behaald.

In korte tijd een verschil maken

Bij PTSS bij kinderen is spontaan herstel na zes maanden gering. ‘Vroegtijdige behandeling is essentieel, maar door lange wachttijden in de jeugdzorg niet altijd mogelijk. Gelukkig zijn er therapieën ontwikkeld en toegepast voor kinderen en adolescenten met stoornissen na traumatisering zoals PTSS, waaronder trauma-gerichte cognitieve gedragstherapie en EMDR-therapie. Bij kinderen waren tot nu toe weinig studies uitgevoerd om de effectiviteit van EMDR te onderzoeken’, vertelt De Roos op de website van de UvA.

Methode

Daarom voerde De Roos en collega’s twee studies uit bij kinderen van vier tot achttien jaar met PTSS. Deze kinderen hadden diverse eenmalige trauma’s meegemaakt zoals een ramp, een ongeluk, verkrachting of fysiek geweld. Het ging hierbij om groepen van 52 en 103 kinderen, waarbij het effect van EMDR en cognitieve gedragstherapie in de tweede studie ook vergeleken werd met een wachtlijst. Om de mogelijke afname van klachten te kunnen vaststellen, werden klinisch diagnostische interviews gehouden, en werden zelfrapportagevragenlijsten afgenomen bij de kinderen en hun ouders.

‘Het bijzondere is dat het mogelijk blijkt om na twee uur en twintig minuten al herstel te bereiken van zowel posttraumatische stressklachten, maar ook van de bijbehorende angsten, somberheid, en gedragsproblemen. Er is dus weinig tijd nodig om een groot verschil te maken en dat is belangrijk en aantrekkelijk voor zowel kinderen als hun ouders, therapeuten en verzekeraars’, aldus De Roos op de website van de UvA.

EMDR ook succesvol bij depressie

Daarnaast werd er ook een onderzoek uitgevoerd naar het effect van EMDR bij depressieve jongeren. EMDR werd daarbij toegepast op onverwerkte herinneringen aan verlies, verlating, falen, gepest of vernederd zijn. Ook in deze studie werd in korte tijd verbetering bereikt. Na zes sessies van een uur, voldeed 60% van de jongeren niet meer aan de diagnose depressie, oplopend tot bijna 70% drie maanden later. Daarnaast namen ook posttraumatische stressklachten, angsten, en lichamelijke klachten af. ‘Jongeren voelen zich beter, worden actiever, gaan weer contact opzoeken, kunnen zich beter concentreren en denken minder negatief over zichzelf. Deze resultaten zijn zeer hoopgevend. We leren steeds meer over hoe onverwerkte traumatische herinneringen klachten in stand kunnen houden zoals bij depressie. Door deze als eerste aan te pakken met EMDR, wordt een snelle stap richting herstel gemaakt. Als er restklachten zijn, kunnen andere behandelingen daarna ingezet worden.’

Carlijn de Roos

De Roos is zowel klinisch psycholoog als onderzoeker. Het doel van het proefschrift was om de kennis te vergroten over het effect van traumabehandelingen voor kinderen en jongeren, waarna EMDR in nationale en internationale PTSS-richtlijnen kan worden opgenomen.  ‘Het gaat om een hele belangrijke en grote doelgroep. Je weet dat je als behandelaar met een aantal uur behandeling een groot verschil kunt maken. Daar zet je je dan graag voor in. Met dit onderzoek hoop ik dat traumabehandeling nog vaker en snel wordt ingezet, zodat klachten van getraumatiseerde kinderen afnemen en ze weer plezier in het leven kunnen hebben.’

Bron: UvA – EMDR bij kinderen: een snelle stap richting herstel