Psychische problemen Vietnamese jongeren onder de loep

Een bijzonder onderwerp deze keer op het raakvlak tussen culturele antropologie en psychologie: Psychische problemen bij middelbare scholieren in Vietnam. Hoe is het gesteld met hun geestelijke gezondheid? Dat Tan Nguyen promoveerde aan de Vrije Universiteit van Amsterdam (VU) en neemt ons mee in de belangrijkste resultaten van zijn promotie-onderzoek.

Waar richtte uw onderzoek zich precies?

‘Op het verkrijgen van informatie over de geestelijke gezondheid onder middelbare scholieren in de stad C?n Th?, in de Mekong-delta van Vietnam,’ antwoordt Nguyen. Voor onze beeldvorming: deze stad heeft meer dan een miljoen inwoners, ligt in het zuiden van Vietnam en heeft provinciale bevoegdheden. Voor zijn onderzoek wilde de onderzoeker vaststellen welke soorten problemen scholieren hebben en wat er op dit moment aan gedaan wordt.

Welke psychische problemen ondervinden Vietnamese scholieren?

‘Nogal wat studenten kampen met een of meer psychische problemen,’ vat Nguyen krachtig samen. ‘Maar liefst 22,8% heeft angstklachten en 41,1% depressieve symptomen. Vooral dit laatste getal is schrikbarend hoog. 19,4% van de ondervraagden had daarnaast een laag zelfbeeld.’ Daarbij komt dat suïcidaliteit een groot probleem bij middelbare schoolstudenten: iets meer dan een kwart heeft zelfmoord serieus overwogen, 12,9% heeft een zelfmoordplan en 3,8% heeft een poging tot zelfmoord gedaan!

Verschilt de psychische gezondheid van die van Nederlandse scholieren?

‘Zeker. De jongeren die meededen, vertelden ons ook over de oorzaken en mogelijke oplossingen. Hieruit kunnen we een aantal sociale en culturele contexten identificeren die van invloed zijn op het optreden van psychische problemen. Zo is het onderwijs erg competitief ingesteld. ‘Veel middelbare scholieren spenderen een groot deel van hun vrije tijd aan extra klassen, na school en zelf gedurende de weekenden en vakanties. Daarnaast zijn er in Vietnam veel misverstanden over de diversiteit in seksuele oriëntatie, gender-identiteit en hoe deze zich verhouden tot geestelijke gezondheidsklachten.’ Dit verschilt van de Nederlandse situatie. Hoewel er ongetwijfeld ook enkele overeenkomsten zijn in leeftijdsgroepen en hun problemen.’

Opzet onderzoek

‘Geestelijke gezondheid is in Vietnam een gevoelig onderwerp,’ zo merkte Nguyen. ‘Mede daarom hebben we het onderzoek voorzichtig ingestoken. Eerst hebben we interviews en discussiegroepen gehouden met betrokken partijen, zoals docenten, leerlingen, ouders en professionals op het gebied van geestelijke gezondheidszorg. Deze informatie gaf richting aan het onderzoek: hierdoor kregen we op tafel welke psychische problemen werden herkend en welke we dus moesten aanpakken. Aan het onderzoek deden honderden studenten mee van vier verschillende scholen. Zij vulden verschillende, gedetailleerde vragenlijsten in.’

Vietnamese aanpak psychische problemen in kinderschoenen

Hoe worden deze problemen nu aangepakt? ‘Vietnam bevindt zich nog in een vroeg stadium van de aanpak van geestelijke gezondheidsproblemen,’ legt de onderzoeker uit. ‘Zelfs het concept van adolescenten als een aparte groep met zijn eigen zorgbehoeften heeft pas de laatste jaren vorm gekregen. Vanuit het reguliere zorgstelsel is er onvoldoende aandacht voor psychische klachten, mede door een tekort aan geschoolde en ervaren psychiaters, psychologen en therapeuten. De geestelijke gezondheidszorg die er is, richt zich vooral op de behandeling van ernstige gevallen in speciale ziekenhuizen. En de behandelingen zijn bijna altijd gericht op volwassenen.’

Hoe kan deze aanpak veranderd worden?

‘Op verschillende manieren. Onze eerste aanbeveling is om verschillende partijen erbij te betrekken. Scholen doen er goed aan om de hele school erbij te betrekken: streef naar meerdere gezondheidsresultaten en focus op de ontwikkeling van vaardigheden. Ouders moeten hun straffende opvoeding meer veranderen naar een ondersteunende opvoeding die de jongeren vooruithelpt. Zij moeten de mogelijkheid krijgen om een psychologische training te volgen waarbij ze moderne handvatten krijgen om met de psychische problemen van de jeugd om te gaan. Als onderdeel van het onderzoek ontwikkelden we een website met informatie over psychische gezondheidsklachten. Die werd erg gewaardeerd. Al met al een effectief middel: ‘hiermee kunnen we honderden dan wel niet duizenden mensen bereiken.’

Stappen overheid

‘Maar er is meer nodig. Het Ministerie van Onderwijs en Vorming raden we aan om regelmatig de onderwijsprogramma’s tegen het licht te houden en minder relevante stukken te herzien of te schrappen. Dat verlaagt de studiedruk voor de studenten die nu als vrij hoog wordt ervaren. Dit Ministerie zou nauw moeten samenwerken met het Ministerie van Gezondheid. Zij kan adviseren over oplossingen die stress reduceren en de mentale gezondheid onder middelbare scholieren verbeteren. Tenslotte zijn zij aan zet om te zorgen voor mogelijkheden om te screenen, vroegtijdig te signaleren en psychische klachten onder adolescenten te behandelen.’

Proefschrift

Understanding and addressing the mental health of secondary school students in Can Tho City, Vietnam — Vrije Universiteit Amsterdam (vu.nl)