Nederlands Kenniscentrum Angst, Dwang, Trauma en Depressie

‘Risico op zelfmoord niet kleiner op gesloten afdeling’

2 augustus 2016 - Geplaatst onder: Behandelmethoden, Suïcide

Psychiatrische patiënten op een gesloten afdeling plegen net zo vaak zelfmoord als patiënten op een open afdeling. Ook maakt het niet uit hoe vaak de patiënten zonder toestemming weggaan. Dat blijkt uit een groot Duits onderzoek. Op basis van deze resultaten achten de betrokken wetenschappers het tijd om kritisch te kijken naar het wereldwijde beleid, dat steeds meer op gesloten afdelingen leunt.

Het genoemde onderzoek vond plaats in 21 psychiatrische klinieken in Duitsland. De resultaten zijn gepubliceerd in vakblad The Lancet. De omvang en de duur maken deze studie opmerkelijk; de totale onderzoeksperiode beslaat maar liefst vijftien jaar. In die tijd is naar bijna 350.000 opnames in de betrokken klinieken gekeken.  Hierbij werd onder meer gelet op risico op zelfmoord, poging tot zelfmoord, weglopen en terugkomen, en weglopen en wegblijven.

Risico

Lange tijd was het idee dat de opname in gesloten afdelingen preventief zou helpen bij patiënten die een verhoogd risico hebben op het plegen van zelfmoord. Suïcidaal of ander zelfbeschadigend gedrag zijn een uitdaging voor medische klinieken. Als preventiemaatregel worden patiënten die een risico vormen voor dit gedrag daarom vaak op een gesloten afdeling geplaatst.

Gesloten afdeling

De Duitse studie bevestigt dat een gesloten deur het weglopen juist stimuleert. Bij patiënten lijkt dit de drang om de vrijheid te heroveren te versterken, om weg te gaan zodra de kans zich voordoet en niet terug te keren. Het gegeven dat de veiligheid van de patiënten niet gebaat is bij een gesloten afdeling, vinden de onderzoekers goed nieuws. Uit ander onderzoeken is namelijk gebleken dat de behandeling van psychiatrische patiënten succesvoller is in een open omgeving waar zo weinig mogelijk beperkingen gelden.

Gesloten versus open

Uit het Duitse onderzoek komen wel verschillen naar voren tussen de gedragingen van patiënten op open en gesloten afdelingen. Zo kwamen patiënten van open afdelingen nadat ze weg waren gelopen vaker uit zichzelf terug. Bovendien komen op open afdelingen iets meer zelfmoordpogingen voor dan op de gesloten afdelingen.

Beleid onder de loep

De onderzoekers wijzen erop dat de resultaten niet per se universeel hoeven te zijn. Ieder land in Europa kent immers zijn eigen behandelmethoden en tradities als het om psychiatrische instellingen gaat. Niettemin vinden ze het tijd om het beleid dat wereldwijd steeds meer leunt op gesloten afdelingen onder de loep te nemen.

Meer autonomie

De onderzoekers pleiten ervoor dat in de toekomst bij behandelingen de focus meer komt te liggen op het herwinnen van de autonomie van patiënten. Daarnaast moet er meer focus komen op  het versterken van de therapeutische relatie. Overigens is het niet zo dat alle gesloten afdelingen in de toekomst dicht kunnen. Voor een bepaalde categorie zwaar geesteszieke patiënten is opname in een open afdeling geen optie. Door de bezuinigingen houdt de psychiatrische kliniek juist deze groep over.


Tags: